Van kinderspeelgoed en meubels tot kleding en huishoudapparaten: de Belgische tweedehandsmarkt groeit snel en speelt een sleutelrol in de overgang naar een circulaire economie. Volgens het Sustainable Impact Report van 2dehands verhandelde de Belgen in 2023 meer dan 1,9 miljoen items via het zoekertjesplatform. Goed voor een besparing van 45.575 ton CO2 equivalent. Door gebruikte producten opnieuw te verkopen, gaan ze langer mee en daalt de vraag naar nieuwe grondstoffen, wat aansluit bij de duurzaamheidsdoelen van de Belgische Federale Overheid.
Van een oude televisie op zolder tot die sweater onderin je kast: bijna vier op de tien Belgen (37%) bewaart spullen die ze niet meer gebruiken. Tegelijkertijd gooit 32% waardevolle spullen weg, waarbij de vuilnisbelt de eerste keuze lijkt. Meer mensen gooien namelijk hun spullen weg dan dat ze ze naar een kringloopwinkel brengen (31%) of aan een goed doel schenken (25%). Dat blijkt uit het jaarlijkse Sustainable Impact Report van 2dehands, een van de grootste online tweedehandsplatformen in België.
In 2023 kocht 37% van de Belgen een tweedehandsitem, en minder dan de helft (46%) verkocht er een. De voornaamste redenen waarom mensen geen items tweedehands verkopen, zijn omdat ze ze liever weggeven (36,3%), denken dat ze ze later nog kunnen gebruiken (26,1%), of simpelweg geen tijd hebben (24,4%). Voor het kopen van tweedehandsitems zijn de belangrijkste redenen de gewoonte om nieuw te kopen (29,4%), het gebrek aan vertrouwen in de kwaliteit (18,2%), of gewoon niet aan de mogelijkheid denken (15,9%). En dat heeft grote gevolgen. In 2021 verscheepte België zo’n 3 miljoen kledingstukken naar Kenia, waarvan de helft onbruikbaar was en op de vuilnisbelt belandde, volgens een rapport van verschillende milieuorganisaties.
Elke transactie maakt een duurzaam verschil
De tweedehandsmarkt speelt een sleutelrol om hier verandering in te brengen. Zo verhandelde de Belgen via 2dehands.be in 2023 meer dan 1,9 miljoen items, wat zorgde voor een geschatte besparing van 45.575 ton CO2eq. Dat is gelijk aan 26.146 retourvluchten van Brussel naar New York of het energieverbruik van 59.220 Belgische huishoudens. Fietsen (15.703 ton CO2eq), elektronische apparatuur (10.627 ton CO2eq) en meubels en decoratie (7.954 ton CO2eq) droegen het meest bij aan de verminderde uitstoot.
Daarnaast werden via het platform meer dan 272.000 kinder- en babyartikelen verkocht, wat een vermeden uitstoot van 2.102 ton CO2eq opleverde. De verkoop van 140.000 tuin- en terrasproducten zorgde voor een extra besparing van 1.400 ton CO2eq. Tot slot leidden bijna 64.000 verkochte elektronica-artikelen tot een potentiële besparing van meer dan 3.000 ton CO2eq.
“We geloven dat elke transactie op ons platform impact heeft”, zegt Florence Schmit, General Manager van 2dehands. “Of je nu net begint met verkopen of al jarenlang tweedehands spullen een nieuw leven geeft, je maakt een verschil voor jezelf, anderen én de wereld. Minder afval betekent namelijk minder uitstoot, maar ook minder verbruik van grondstoffen door minder productie en het brengt wat extra geld in het laatje.”
Systematische veranderingen richting een circulaire economie
Veel Belgen kijken naar de overheid om de transitie naar een circulaire economie te ondersteunen. Maar liefst 80% vindt dat de overheid hergebruik moet stimuleren als nieuwe norm. “We kunnen proactief actie ondernemen door te investeren in bewustwordingscampagnes, beleidsmakers te stimuleren om wetgeving voor de tweedehandssector op de bovenste plank te leggen en te pleiten voor een verlaging van het btw-tarief op herstelde en tweedehandsproducten”, voegt Schmit toe.
Daarnaast werkt 2dehands samen met ‘Race against Waste’, een organisatie die basisschoolleerlingen leert over textiel- en elektronisch afval en hen aanmoedigt om op een leuke manier afval te verminderen. Zo ontdekken leerlingen de impact van hergebruik en kunnen ze zelfs gratis spullen aanbieden op 2dehands. Deze activiteiten starten begin 2025 in verschillende Vlaamse steden. De overstap naar een circulaire economie vraagt tot slot ook om gedragsverandering bij de bevolking. Daarom organiseerde 2dehands de eerste ‘Reuse Summit op 17 oktober’, waar publieke en private partners waaronder Brigitte Mouligneau, Transitiemanager Circulaire Economie bij Vlaanderen Circulair en Dirk van Rooy, professor aan de Universiteit van Antwerpen hun visie gaven om samen actief te zoeken naar manieren om tweedehands aankopen te bevorderen en drempels te verlagen.